Írak, land rík af sögu og menningu, hefur sést á lögkerfinu þar sem það hefur þróast verulega í gegnum þúsundir ára, undir áhrifum fornra borgar og ríkja, nýlenduveldis og nútímalegra ríkjauppbyggingar. Þessi grein gefur almenna yfirlit yfir mikilvægustu umbreytingarnar í lögkerfi Íraks og sýnir hvernig flókinn lögguður klæðningur hans hefur verið vefinn í gegnum öldirnar.
**Rætur þjóðréttar Íraks**
Rætur lögkerfis Íraks má rekja til fornga Mesaríu, mikið lof veitingar sem uppruni menningar. Það var hér sem sum næst fyrstu skrifuðu lög gengu upp. Mest þekktur meðal þeirra er Kóði Hammúrabi, sem var skapaður um 1754 f.Kr. undir dyggðarbelti bábeskulegrar konungs, Hammúrabís. Þessi lögmál valda, skráð á steintáfluna, er þekkt fyrir ítarlegar reglur og refsingar, sem endurspegla áhrifnum á rétt og stjórnarhætti í byrjun mannsins.
**Íslams síðöld og innleiðingur í löggjöf Shiríu**
Við innrás Íslams á 7. öld eftir Krist, urðu Írakar lykilmiðstöð í Íslams síðöld og þar með innleiðing Shiríu (íslams laga) í lögakerfið. Íslamsk réttarhugtök, þekkt sem Fiqh, spilaði lykilhlutverk. Fjórir stóru sósunítar skólarnir, Hanafi, Maliki, Shafi’i og Hanbal, bættu við þróun og beitingu íslams laga í Írak. Auk þess sá landið einnig áhrif Shi’a réttarhugsananna, sérstaklega í svæðum með mikla fylgni með Shi’a trú.
**Kæruleysi Ottómanna og Tanzimat umbætur**
Veldi Óttómanna yfir Írak frá 16. öld fram að stríði heimsins í. Tanzimat umbæturnar á miðöld 19. aldar miðuðu að kæra ríkið, leiddi til löggjafar margra laga sem eru undir áhrifum evrópskra fyrirmynda. Þessar umbætur byrjuðu að safna í lögheimi Íraks og kynntu hugtök eins og öruggri eignarétt, fyrirkomulagsrýni og meiri miðstýrðum dómstólakerfum.
**Breska forráðið og nútímaleg lögfræði**
Eftir fall Óttómanna, veitti Sameinuðu þjóðirnar Breta forráð yfir Írak 1920. Bretarnir kynntu marga lagaumbætur sem miðaði að nútímalegri samræmgingu lagskerfis og samræmdu það við samtíma Vesturstaðla. Stofnun íraksins refsingalaga 1919 og eftirfylgni innleiddra borgaralaga lög lagði grunninn að nútímalegu lagkerfi Íraks.
Árið 1932 náði Írak sjálfstæði, og eftirkomandi ár sáu tilraunir til að betra og þróa lögkerfið. 1958 byltingin og stofnun Lýðveldis Íraks leiddi að miklum lagaumbótum, undir áhrifum af sósíalískum stefnumörkum og miðastur að óska um þjóðerni framleiðslufjármuna og varnarmiðaði við samfélagsrétt.
**Tímabil Saddams Hussein og stjórnarleg lögarkennd**
Heklugangur Saddams Hussein árið 1979 markaði tímabil stjórnarlegri eftirliti, þar sem lögakerfið var notast til að reka út veldi, oft á kostnað einstaklingafrelsis og mannréttinda. Þótt því útkoman voru þær að myndast réttara þróunir, þ.m.t. drög að stjórnarskrá 1990, þó var það oft komin í skyggjunar af hersins kúgun.
**Endurbygging eftir 2003 og nútímalegar lögaáskoranir**
Uppröðun Saddam Husseins árið 2003, eftir breska leiðtoginn, opnaði nýtt hlutfall í þróun lagaferlis Íraks. Stjórnkerfi Sameinuðu þjóðanna tók strax skref til að brot af Ba’ath-hágerningu og hefjast upp lögfræðilegum umbótum. Stjórnarskrá 2005, sem stendur yfir hinn dag í dag, var lýst og samþykkt í þessum tímabil.
Þessi stjórnarskrá setti Írak sem alþjóðlegt þingríki, byggði mannréttindi og frelsi og veitti kerfi fyrir miðstýrða stjórnarútfærslu. Hins vegar hefur leiðin til fullrafalgðs lögkerfis verið fylgð áskorunum. Það vantar eins og sameinimetissóknir, uppreist óstjórnsemi og þörf fyrir dómstólumbótum hafa hindrað útrymmin lögaumbætur.
**Nútímalegur lögfræði- og viðskiptaumhverfið**
Síðasta ár hafa Írakar gerst áfram í þáttvísi um að styrkja lögfræðið og skapa gagnlegt viðskiptumhverfi. Nútímalegur lagaþróun þjónar nú margþættkeppum eins og olíu og gas, fjármála- og fjarskipti. Íraka fjárfesti 2006, til dæmis, var mikilvægur skref í að laða innlenda fjárfesti með að bjóða tilboð og vernd til aðstoða.
Þrátt fyrir framgang, halda Írakar áfram að standa frammi fyrir hindranir eins og korrupt, byrðingameiri starfsemi og þörf fyrir dómstólaumbætur. Viðskiptaumhverfið, þótt lofafalllegt, krefst samfelltar framkvæmdir til að tryggja stöðugleika, gegnsæi og laga remedíur.
Að lokum er lögkerfi Íraks útkoman af flóknri söguþróun, sem birtist í gegnum fornhefðir, nýlenduaðdrifum, stjórnarhernaði og nútímalegum ríkjauppbyggingarins. Meðan Írak stefnir að endurbyggingu eftir átök, er mikilvægt að styrkja lögkerfið til að tryggja réttlæti, stöðugleika og að hagfræðileg vöxtur sé bæði varanlegur og hagkvæmur.