Mongólia, ein landfest ríki sem er staðsett milli Rússlands og Kína, hefur komið langt í skrefanna í þróun sína að vernda mannréttindi síðan það breyttist í lýðræði á snemma 1990-árunum. Þessi grein fjallar um bæði framfarir og áframhaldandi áskoranir sem tengjast löggjöf um mannréttindi í þessu hröðu þróuðu þjóðerni.
**Sagnarök og löggjöf**
Umbyltíngen frá sólísterjari fyrirkomulagi til lýðræðis veldi í 1990 markaði skiptipunkti fyrir Mongólíu. Stofnun nýrrar stjórnarskrár árið 1992 læði gruninn að lýðræðislegu kerfi, sem tryggir grundvallarmennskuréttindi og frelsi. Stjórnarskráin leggur áherslu á jafnræði fyrir lögunum og kemur á bann við mismun meðal annarra vegna kynþáttar, þjóðernis, tungumáls, upprunis eða trúar.
**Lykil reglugerðir um mannréttindi**
Mongólía er undirhafi ýmissa alþjóðasamninga um mannréttindi, þar á meðal alþjóðasamninginn um borgar- og stjórnmálaleg mannréttindi og alþjóðasamninginn um efnahagsleg, félagsleg og menningarleg réttindi. Þessar skyldur eru endurspeglaðar í lögmálum landsins.
1. **Réttur atvinnulífs**: Atvinnulagafrumvarpið Mongólíu tryggir réttindi verkalýðsins að réttlátum launum, öruggum vinnuskilyrðum og frelsi frá tvang – og tvöngarvinnu. Börnunarvinningu er stranglega bannað með ákvæðum sem skilgreina sérstakar refsingar fyrir brot.
2. **Kvenna réttindi**: Lög um að berjast gegn innanfjölskyldu ofbeldi, sett á stjórnskipu árið 2004 og endurtekin árið 2016, ætlað til að vernda þá sem verða fyrir innanfjölskyldu ofbeldi og halda forráðamönnum ábyrgðar. Mongólía er einnig hluti af yfirráðasamningi um útrýmingu allra gerða mismununar á milli kynþátta.
3. **Réttur barnsins**: Mongólía hefur lagt mikla töfra í að fela sig saman við yfirráðasamning um réttindi barnsins. Lög um barnavernd snúa að því að vernda börn gegn misnotkun, ávinning og vanrækslu.
4. **Frelsi til að tjá sig og safna saman:** Stjórnarskrá Mongólíu tryggir frelsi til talna, blaða og friðsamlegrar safnadar, með mörgum lögum sem styðja þessi frelsi. Hins vegar eru tilfelli þegar þessi réttindi standa frammi fyrir áskorunum, þar meðal ásaka um kúgun fjölmiðla.
**Stofnunar ramma og nægja**
Þjóðaréttindaneftirlitið í Mongólíu (NHRCM) var stofnað árið 2001 til að fylgjast með mannréttindum og rækta fyrir þeim. Það hefur mikilvægan hlutverk í að rannsaka misnotkun, mæla með stjórnskipulagsbreytingum og auka meðvituðleika. Meðan árangur NHRCM er hrósverður, þá að leiða afvöxtunarákæendur og pólitísk áhrif knipa miklar hindranir.
**Alþjóðlegar matmyndir og áfram með málið**
Þrátt fyrir löggjafarframfarir, stendur Mongólía frammi fyrir ofsalegum gagnrýni frá alþjóðlegum samtökum um mannréttindi varðandi nokkra áhyggjur:
1. **Spilling og dómstóllsjafnreiði**: Spilling er enn álíka málmagnsatriði sem hefur áhrif á hæfileika dómstóla til sanngirni og sjálfstæðis. Að tryggja sanngjarna dómstóll er afar mikilvæg fyrir vernd mannréttinda.
2. **ofbeldi í kjölfar kyngervis**: Á meðan löggjafarsveigir eru til staðar, heldur framkvæmdin ósamkvæm. Kyngervisbundið ofbeldi, á meðal annara á landbyggðinni, heldur áfram að vera mikilvæg málsækja.
3. **Umhverfisréttindi**: Málmagn, aðal dreifari efnahagslífs Mongólíu, leggur fyrir umhverfis- og heilbrigðisrásir, sem hefur áhrif á réttindi samfélags til heilsusamlegs umhverfis.
4. **Frelsi blaðamannafélags:** Þrátt fyrir að tryggt sé í stjórnarskrá, standa blaðamenn oft fyrir þvagvirðing og ógna, sem rýrnir frelsi blaðamannafélags.
**Viðskiptaumhverfi og mannréttindi**
Efnahagsumhverfi Mongólíu er einkennt af fjölbreytni sínum á jafnvel og efniviðum, sem draga mikla erlenda fjárfestingar. Atvinnugreininn, sérstaklega málmbætur, hefur sérstakan hlutdeild í efnahag Mongólíu. Þessi þróun hefur reist áhyggjur tengdar við fyrirtækjaábyrgð og siðferðilega aðferðir.
1. **Félagsleg ábyrgð fyrirtækja (CSR)**: Fyrirtæki, sérstaklega í málmbætunum, eru árásir að fylgja CSR-hugtökum til að minnka neikvætt áhrif á staðbundna samfélög. Að koma í veg fyrir siðferðilegar málmbætur og tryggja réttlátan dreifingar hagbóta er mikilvægt.
2. **Atvinnuviðmið**: Að tryggja fylgd með atvinnuréttindum og umhverfisviðmiðum er mikilvægt fyrir fyrirtæki sem starfa í Mongólíu. Hafa verið tilfelli þar sem fyrirtækja hafa fengið ávöxtun vegna vanvirðingar, sem sýnir á þörf fyrir sterka reglur tilskipunum.
**Ályktun**
Mennskiréttisframfarir Mongólíu endurspegla bæði lýðræðisfangann og flóknar áskoranir sem bíða. Það að styrkja stofnunar kerfi, tryggja dómstólsjafnreiðu og standa við fyrirtækjaábyrgð er nauðsynlegt fyrir Mongólíu til að fullkomlega skilja Ábyrgð sína fyrir mannrétindum. Meðan landið þróast, mun verða samfelagsmál, langvinna ástæður frá stjórnvaldi, þjóðfélagi og alþjóðasamfélaginu skipta mikilvægi í því að móta rétt og jafnan samfélag fyrir alla Mongóla.
Tilnefnd tengd tenglar um löggjöf um mannréttindi í Mongólíu: Framfarir og áskoranir:
Skipulag öryggis- og samvinnu í Evrópu(OSCE)
Embætti Sameinuðu þjóðanna háttarfulltrúa um mannréttindi (OHCHR)